Chronische beademing en spierziekten

Bij een aantal spierziekten komen ademhalingsproblemen voor. Hierdoor kan ademhalingsondersteuning door chronische beademing in beeld komen.

Wat is chronische beademing?

Bij een aantal progressieve spierziekten kunnen de ademhalingsspieren langzamerhand minder goed gaan werken. De longen kunnen moeilijker zuurstof opnemen en koolzuur uitscheiden. De ademhalingsspieren moeten steeds meer een topprestatie leveren om hun taak te vervullen. Ze krijgen onvoldoende de gelegenheid om uit te rusten. Dat geeft op den duur ademhalingsproblemen, waardoor er een keuze kan worden gemaakt voor chronische beademing.

Door ’s nachts de ademhaling met een beademingsapparaat te ondersteunen, komen de ademhalingsspieren tot rust. Overdag kunnen ze dan zelf het werk doen. Wanneer de verlamming van de spieren toeneemt, zijn steeds langere perioden van ademhalingsondersteuning nodig. Ten slotte kan ademhalingsondersteuning gedurende de hele dag en nacht noodzakelijk worden. Hoe snel dit proces verloopt, is niet te voorspellen.

Voor wie is chronische beademing?

Lang niet iedereen met een spierziekte komt met ademhalingsondersteuning in aanraking. Het niet voldoende functioneren van de ademhalingsspieren komt vooral voor bij de ziekte van Duchenne, spinale musculaire atrofie (SMA), de ziekte van Pompe, het postpoliosyndroom en amyotrofische laterale sclerose (ALS). Maar ook bij andere spierziekten kunnen problemen met de ademhaling ontstaan.

Meer lucht, meer energie

Ochtendhoofdpijn, vermoeidheid, problemen met het ophoesten van slijm, concentratiestoornissen, duizeligheid, vermagering en slaapstoornissen kunnen wijzen op slechter werkende ademhalingsspieren. Heb je deze klachten, praat daar dan over met je revalidatiearts.
Ademhalingsondersteuning kan ook acuut noodzakelijk zijn wanneer de ademhalingsspieren plotseling onvoldoende functioneren door een verkoudheid, bronchitis of longontsteking. Meestal zien mensen op tegen ademhalingsondersteuning, maar de winst is vaak nieuwe energie en meer kwaliteit van leven.

Vraag informatie bij je arts

Het is belangrijk dat je goed geïnformeerd bent over je spierziekte, over ademhalingsondersteuning en de gevolgen hiervan voor je persoonlijke situatie. Praat hierover met je behandelend arts en de artsen van het Centrum voor Thuisbeademing. In de praktijk blijkt dat ademhalingsondersteuning voor een aantal mensen een goede therapie is. Niet altijd wordt ademhalingsondersteuning geadviseerd omdat ademhalingsondersteuning ook ongewenste effecten kan hebben.

Hulpverleners gespecialiseerd in spierziekten

De revalidatiearts of gespecialiseerd neuroloog is meestal degene met wie je als eerste de mogelijkheid van ademhalingsondersteuning bespreekt. Het is belangrijk dat deze arts gespecialiseerd is in spierziekten. Een huisarts of specialist in een regionaal ziekenhuis heeft meestal niet de benodigde kennis in huis.

Centrum voor Thuisbeademing

Wanneer je voor ademhalingsondersteuning in aanmerking komt, word je verwezen naar een Centrum voor Thuisbeademing. Er zijn centra in Groningen, Utrecht, Rotterdam en Maastricht. In een Centrum voor Thuisbeademing krijg je voorlichting. Hier wordt ook de ademhalingsondersteuning voorbereid en ingesteld. Verder is in een aantal gevallen overleg en samenwerking met de orthopedisch chirurg noodzakelijk in verband met de eventuele correctie van een scheefgroeiende rug (scoliose). Nadat de ademhalingsondersteuning is ingesteld, blijf je onder controle bij het Centrum voor Thuisbeademing.

De vier Centra voor Thuisbeademing vormen in Nederland de spil van de zorg voor mensen die gebruikmaken van ademhalingsondersteuning. De centra werken samen in de Vereniging Samenwerkingsverband Chronische Ademhalingsondersteuning, de VSCA. De VSCA is mede opgericht op initiatief van Spierziekten Nederland. Mensen die chronisch gebruikmaken van ademhalingsondersteuning kunnen thuis blijven wonen, in een Fokuswoning, een woonvorm of een verpleeghuis.

Voor jou en je hulpverlener

Voor leden

Voor mensen die chronische beademing nodig hebben, is het boekje Opgelucht geschreven. Hierin worden de belangrijkste punten uit de medische richtlijn in woord en beeld toegelicht.

Lees Opgelucht Deze link gaat naar een externe site.
Voor hulpverleners

De richtlijn Chronische beademing is in 2021 opgesteld door de VSCA en de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose Nederland. Diverse organisaties, waaronder Spierziekten Nederland, werkten eraan mee.

Richtlijn Chronische beademing 2021
Een persoon met een spierziekte aan de chronische beademing
1 van 2 1 van

Ook goed om te weten

Ademtraining

Zingen, bespelen van blaasinstrumenten en speciale oefeningen onder begeleiding van een therapeut kunnen bijdragen aan het zo goed mogelijk in de conditie houden van de longen en de ademhalingsspieren. Met airstacking kan de hoestkracht worden verbeterd waardoor ontstekingen worden voorkomen. Een hoestmachine kan helpen om slijm kwijt te raken.

Bekijk de webcast

Wat zijn de mogelijkheden van beademing? Wanneer kom ik ervoor in aanmerking? Hoe kan ik mijn longen in conditie houden? Tijdens een webcast (een live-uitzending via internet) gaf prof. dr. Peter Wijkstra, hoofd van het Centrum voor Thuisbeademing in Groningen, uitleg over alles wat er komt kijken bij ademhalingsproblemen en chronische beademing. Ook beantwoordde hij vragen die vooraf en tijdens de uitzending door kijkers werden gesteld.

Deel 1: Klik op de playbutton om de webcast van 12 januari 2018 te bekijken.

Deel 2: Klik op de playbutton om de webcast van 16 januari 2018 te bekijken.

Niets uit deze webcasts mag zonder toestemming van Spierziekten Nederland openbaar worden gemaakt of gekopieerd. Alle rechten voorbehouden.

Wat te doen bij een stroomstoring?

De beademingsapparatuur werkt op stroom. Bij langdurige stroomuitval komt de voortgang van je beademing in gevaar. Een beademingsmachine gaat bij een stroomstoring automatisch over op de accu, als die aanwezig is. Zorg er daarom voor dat al je apparatuur altijd is opgeladen. Kijk voor meer informatie over wat te doen bij een stroomstoring op de site van het Centrum van Thuisbeademing Utrecht.

CTB Utrecht

Praat mee in het Myocafé

Praat ook mee in het Myocafé, de online ontmoetingsplaats voor mensen met een spierziekte
Sigrid

“Veel spierziekten zijn zo zeldzaam dat je in het dagelijkse leven niet zomaar iemand tegenkomt die jou écht begrijpt. Sinds ik medio 2022 ineens flink achteruitging, heb ik veel steun mogen vinden op Myocafé.”