Pijn en spierziekten

Soorten en oorzaken van pijn

Soorten pijn

Er zijn verschillende soorten pijn:

• Weefselpijn werkt als een alarmsysteem. Denk aan een verstuikte voet of in je vinger snijden.
• Zenuwpijn (neuropathische pijn) ontstaat door schade, ziekte of ontsteking van het zenuwstelsel. Soms treedt deze pijn pas weken of maanden later op.
• Overgevoeligheid voor pijnprikkels. Je zenuwstelsel kan worden beïnvloed door langdurige pijn. Dat maakt je gevoeliger voor pijn waardoor je die nog heftiger ervaart.

Oorzaken van pijn

Pijn heeft een waarschuwingsfunctie. Het helpt je om voorzichtig te zijn en schade aan je lichaam te voorkomen. Soms is een zenuwbeschadiging de boosdoener van je pijn. Andere oorzaken zijn: een verkeerde houding of manier van bewegen als gevolg van je spierziekte of een niet of slecht passend hulpmiddel. Een directe oorzaak van de pijn is lang niet altijd duidelijk en dus ook niet altijd aan te pakken.

Factoren die pijn beïnvloeden zijn:

• Lichamelijk: Een spierziekte, zenuwbeschadiging of een verkeerde houding.
• Psychologisch: Stress, angst en negatieve gedachten kunnen pijn verergeren.
• Sociaal: Omgeving, opvoeding en werkdruk spelen een rol bij hoe je pijn ervaart.

Behandeling

Er is geen standaardbehandeling voor chronische pijn. Vaak is het een kwestie van uitproberen wat voor jou werkt. Belangrijk is om de oorzaak van de pijn te achterhalen (als dit mogelijk is) en samen met een arts of zorgverlener een behandelplan te maken.

Mogelijke behandelingen tegen pijn zijn:

• Medicatie: Pijnstillers kunnen helpen, maar zijn niet altijd de beste oplossing.
• Fysiotherapie: Oefeningen en beweging kunnen de pijn verminderen.
• Psychologische hulp: Omgaan met pijn vraagt soms om mentale ondersteuning.
• Multidisciplinaire aanpak: Een combinatie van verschillende behandelingen werkt vaak het best.

In eerste instantie zal je vaak zelf stappen tegen de pijn ondernemen. Denk hierbij aan het slikken van pijnstillers, een andere houding aannemen of je rust nemen. Als je een spierziekte hebt, is het raadzaam om je pijnklachten altijd met je behandelaar. Dit kan je huisarts, neuroloog, revalidatiearts of ergotherapeut zijn.

Heb je een nieuw soort pijn die je niet kunt verklaren? Onderneem altijd actie als de pijn te heftig is, toeneemt, lang aanhoudt of steeds terugkomt. De analyse van de lichamelijke, psychologische en sociale factoren bepaalt grotendeels de aanpak.

Aanpak van pijn

Door meer inzicht te krijgen in pijn en actief te zoeken naar oplossingen, kun je de invloed van pijn verminderen en de regie over je leven behouden.

Voor de aanpak van pijn kun je terecht bij uiteenlopende behandelaars of hulpverleners. Ieder heeft zijn eigen methodes, maar er zijn wel overeenkomsten. Je huisarts kan je helpen de juiste keuze te maken. Een greep uit het aanbod hulpverleners: psycholoog, neuroloog, fysiotherapeut, ergotherapeut, revalidatiearts, praktijkondersteuner of anesthesist.

De behandeling van pijn is het meest effectief als hulpverleners nauw samenwerken. Dat doen zij vaak in een multidisciplinair team, bijvoorbeeld in een gezondheids-, revalidatie- of  pijnbehandelcentrum of polikliniek van een ziekenhuis. In dat team heeft iedereen zijn eigen taak.

Combinatie van behandelingen

Een behandeling is vaak een combinatie van medicatie, gedragsmatige aanpak,  pijnrevalidatie en niet-reguliere behandelingen. Het is altijd gericht op activiteiten opbouwen en met de pijn leren omgaan.

Omgaan met pijn

Ook al is het nog zo vervelend, je wilt niet dat pijn je hele leven beheerst. Belangrijkste advies: stel je actief op bij de aanpak van je pijn. Maak je eigen keuzes en bepaal, samen met betrokkenen, jouw ‘pijnplan’.

De touwtjes in handen hebben

Als je zelf de touwtjes in handen hebt, ben je niet afhankelijk van anderen. Deze adviezen kun je goed gebruiken om tot eigen beslissingen te komen:

• onderzoek welke factoren de pijn verminderen of verergeren en houdt een pijndagboek bij;
• betrek mensen in je directe omgeving bij de pijn en zoek contact met lotgenoten;
• stel prioriteiten en doelen en maak een dagindeling en een plan van aanpak;
• zorg voor voldoende ontspanning en een goede nachtrust

Bekijk de korte video Omgaan met pijn. Hierin komen enkele ervaringsdeskundigen aan het woord over hoe zij met pijn omgaan. Je kunt ook de online cursus Omgaan met pijn Deze link opent in een nieuw tabblad volgen. Uitleg over de cursus vind je onderaan op deze themapagina.

Maak je pijn bespreekbaar

Vaak en veel pijn hebben beïnvloedt je leven en relaties kunnen eronder lijden – die met je partner, gezin, vrienden en collega’s. Maak je pijn bespreekbaar. Bedenk samen oplossingen en alternatieven, ook voor verloren dromen en toekomstverwachtingen. Dat helpt.

Van negatieve naar positieve emoties

Negatieve gevoelens zoals boosheid, verdriet of vermoeidheid kunnen pijn (tijdelijk) versterken. Deze gevoelens roepen reacties op die weer andere gevolgen hebben. Praat je bijvoorbeeld over je verdriet, dan kun je dit verwerken. Als je niets zegt, kan het je nog somberder maken. Uren languit op de bank liggen als je moe bent, kan je soms nog lamlendiger maken terwijl een korte pauze en daarna energiek bewegen vaak goed doet. Negatieve gevoelens ombuigen naar positieve heeft een gunstig effect op de pijn die je ervaart.